Nói đến Tư Mã Tương Như và Trác Văn Quân là người ta sẽ nghĩ ngay đến khúc “Phượng Cầu Kỳ Hoàng 鳳求其凰”, thường được gọi cho gọn là khúc “Phượng Cầu Hoàng” của Tư Mã Tương Như đàn để quyến rũ người đẹp Trác Văn Quân nửa đêm cuốn gói bỏ nhà đi theo Tư Mã Tương Như về Thành Đô sinh sống, mà rất ít người biết rằng những năm sau đó khi Tư Mã Tương Như được Hán Vũ Đế trọng dụng, và khi đã thanh vân đắc ý rồi thì lại định hắt hủi Trác Văn Quân để lập thiếp với người con gái đất Mậu Lăng

          皚如山上雪，    Ngai như sơn thượng tuyết,

          皎若雲間月。    Kiểu nhược vân gian nguyệt.

          聞君有兩意，    Văn quân hữu lưỡng ý,

          故來相決絕。    Cố lai tương quyết tuyệt.

          今日斗酒會，    Kim nhật đấu tửu hội,

          明旦溝水頭。    Minh đán câu thủy đầu.

          躞蹀御溝上，    Tiệp điệp ngự câu thượng,

          溝水東西流。    Câu thủy đông tây lưu.

          淒淒復淒淒，    Thê thê phục thê thê,

          嫁娶不須啼。    Giá thú bất tu đề.

          願得一心人，    Nguyện đắc nhất tâm nhân,

          白頭不相離。    Bạch đầu bất tương ly.

          竹竿何嫋嫋，    Trúc can hà niễu niễu,

          魚尾何簁簁。    Ngư vĩ hà si si.

          男兒重意氣，    Nam nhi trọng ý khí,

          何用錢刀為。    Hà dụng tiền đao vi ?!

             

 Có nghĩa :

              Đầu núi tuyết trắng như bông,

        

      Tư Mã Tương Như đọc xong, cảm động quá chừng chừng, bèn bỏ ý định không lập thiếp nữa. Trong “Chinh Phụ Ngâm Khúc” của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm diễn Nôm có câu :

                    Kìa VĂN QUÂN mỹ miều thuở trước,

   … và trong truyện thơ Nôm “Bích Câu Kỳ Ngộ”, lúc tả chàng công tử Tú Uyên ướm thử lòng Giáng Kiều cũng có câu :

                        Cầu hoàng tay lựa nên vần,

       VÂN NGHÊ 雲霓 là Mây và Cầu Vòng : Chỉ Mây ngũ sắc, mây có màu sắc rực rỡ, còn được gọi là TƯỜNG VÂN 祥雲 là “Mây lành”, thường xuất hiện dưới chân hoặc sau lưng của các Tiên, Phật, Bồ Tát… Trong văn học cổ mượn để nói lên lòng mong mõi khao khát thiết tha… Như trong “Thiên Nam Ngữ Lục ” có câu :

                        Cùng nhau chăn gối sớm khuya,

       VÂN THỤ 雲樹 là Mây và Cây. Có xuất xứ từ hai câu thơ trong bài “Xuân Nhật Ức Lý Bạch 春日憶李白”(Ngày xuân nhớ Lý Bạch) của Đỗ Phủ, như sau :

                  渭北春天樹，   Vị Bắc xuân thiên thụ,

                  江東日暮雲。   Giang Đông nhật mộ vân.

      Có nghĩa :

                          Vị Bắc cây mới vào xuân,

       Đỗ Phủ muốn nói mình đang vui vẻ mạnh khỏe như cây vào xuân, nhớ đến bạn còn đang trôi nổi như mây chiều ở tận xứ Giang Đông. Thường dùng để chỉ tình bạn bè xa xôi nhớ đến nhau. Như trong “Truyện Tây Sương” có câu :

       VẦNG THỎ hay BÓNG THỎ đều chỉ Mặt Trăng. Có xuất xứ từ bài “Nghĩ Thiên Vấn 拟天問” của Phó Huyền 傅玄 đời Tấn, có câu : Nguyệt trung hà hữu ? Bạch thố đão dược 月中何有？白兔搗藥” Có nghĩa : Trong mặt trăng có gì ? Có con thỏ trắng đang giã thuốc tiên”. Thỏ Trắng hay Thỏ Ngọc đều là hình tượng mượn để chỉ Mặt Trăng trong Văn học cổ.

       Trong Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều có câu :

                      Khi BÓNG THỎ chênh vênh trước nóc,

       Trong truyên thơ Nôm khuyết danh Trinh Thử thì gọi là VẦNG THỎ :

                      Một niềm dạ sắt in VẦNG THỎ,

       Còn trong Truyện Kiều thì cụ Nguyễn Du chỉ dùng một chữ THỎ mà thôi :

                         Trãi bao THỎ lặn Ác tà,

        VẬT ĐỔI SAO DỜI chữ Nho là VẬT HOÁN TINH DI 物換星移. Có xuất xứ từ 2 câu trong bài thơ cảm khái ở cuối bài Tự Đằng Vương Các của Vương Bột 王勃, người đứng đầu trong Sơ Đường Tứ Kiệt, là :

                 閒雲潭影日悠悠，     Nhàn vân đàm ảnh nhật du du,

                 物換星移幾度秋…    VẬT HOÁN TINH DI kỷ độ thu…

      Có nghĩa :

                      Mây trôi bóng nước mịt mù,

        Ý chỉ cuộc đời luôn đổi thay dời đổi không ngừng như sao trên trời cũng đổi ngôi vậy. Như trong Truyện Kiều lúc Kim Kiều tái hợp, Kim Trọng đã nói với Thúy Kiều rằng :

                        Dẫu rằng VẬT ĐỔI SAO DỜI,

               

                                   VẬT ĐỔI SAO DỜI

       VẬT NGOẠI 物外 là Ở ngoài mọi sự việc, là “Ở ngoài cuộc đời” đó. Trong văn học cổ mượn ý nói “Sự thoát ly khỏi việc đời phiền toái”. Như trong Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều đã cho nàng cung phi lý luận :

                      Thoát trần một gót thiên nhiên,

       VỊ THỦY 渭水 là Dòng sông Vị, bắt nguồn từ tỉnh Cam Túc chảy qua tỉnh Thiểm Tây rồi đổ vào sông Hoàng Hà. Nơi mà ông Lã Vọng Khương Tử Nha ngồi câu cá khi chưa gặp thời, như cụ Nguyễn Công Trứ đã viết trong bài “Kẻ Sĩ” là :

                  Lúc vị ngộ, hối tàng nơi bồng tất, 

      Có nghĩa :

              – Lúc chưa gặp thời thì ẩn mình trong gian nhà cỏ bồng,

              – Rất thanh thản mà ngồi câu trên sông VỊ và cày ruộng ở đất Sằn.

       Tương truyền, nước sông VỊ rất trong, khi chảy đến huyện Cao Lăng thì gặp dòng sông Kinh nước rất đục; nhưng sông VỊ vẫn giữ được làn nước trong của mình mà không bị hòa nhập vào dòng sông Kinh vẩn đục kia. Nên, VỊ THỦY còn chỉ nơi ở của những bậc thanh cao, hiền tài không hòa nhập với xã hội xấu xa bên ngoài. Như trong bài thơ 149 “Bạch Vân quốc ngữ thi tập” của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Có tài liệu lại cho rằng : Trong bài “Thuật Hứng 20” Quốc Âm Thi Tập của Nguyễn Trãi :

                       Non Phú Xuân cao, nước VỊ THỦY thanh,

                       (Mây quen nguyệt, khách vô tình…)