Hàm Luông con sông lớn nhưng không dài; Mặc dù là một nhánh của sông mẹ Cửu Long nhưng Hàm Luông lại nằm trọn vẹn trong địa giới tỉnh Bến Tre và lạnh lùng bóc tách vùng đất này thành hai cù lao là Cù Lao Minh và Cù Lao Bảo.Bắt đầu của dòng Hàm Luông nằm ở ngã ba Tân Phú ( Châu Thành), sông đi qua vùng hoa thơm, trái ngọt (Chợ Lách), rồi hun hút như ẩn mình trong xứ dừa Mõ Cày, Gìông Trôm. Cuối nguồn,cách đầu nguồn chừng bảy mươi cây số là những đụn cát giồng ngồn ngộn nối đuôi nhau tạo thành miệt cồn có địa danh Khâu Băng , Thạnh Phú. Với tôi cũng đã nhiều lần xuôi ngược trên sông nhưng Hàm Luông không để lại nhiều ấn tượng như những dòng sông khác. Bởi nó không có nét kiều diễm, đa tình như dòng sông Hương xứ Huế, lại càng không có phong độ sừng sững, kiêu hùng, ngang tàng như dòng sông Đà, sông Mã … Hai bên triều sông không có chỗ cho nhà thơ trải lòng với những câu thơ bóng mượt , vì ở đó chỉ có những cây Bần, cây mắm và những rặng dừa nước âm u nhìn đến tối mắt người. Xuôi ngược cùng dòng trôi, đừng bắt người nhạc sĩ phải xào nấu những ca từ xa hoa, quí tộc vì muôn đời màu nước chỉ đùn đục phù sa, dáng chảy thì nặng nề, ì ạch giống như dáng đi của người đàn bà mang bầu chờ ngày vượt cạn. Ai đã từng qua sông, rất khó tìm cho mình một sự thăng hoa bay bổng, nhưng mỗi lần qua sông ta dễ có cảm giác chạnh lòng về những câu chuyện cũ trong đời mình đã qua…
Phan Tấn Hà
chiều trên sông Hàm Luông
